Forum Wiceprzewodniczącego Sejmowej Komisji Infrastruktury

piechocinski1 · Gość

Polska Poczta dalej w nadzorze Infrastruktury ?

Decyzją Senatu do projektu uchwalonego przez Sejm ustawy o komercjalizacji PP Poczta Polska wrócił zapis o utrzymaniu nadzoru właścicielskiego przez Ministra Infrastruktury a nie Ministra Skarbu. Pisałem juz o tym ,ze decyzja większości sejmowej wzięła się z dwóch zleconych przez Podkomisję ekspertyz ,które wskazywały na niezgodność z prawodawstwem unijnym właścicielskiego nadzoru przez MI .Przypominam ,ze moim zdaniem nie było takiego zagrożenia jednak większość posłów podzieliła tę opinię. Po decyzji Senatu Rząd przygotował kolejną ekspertyzę następującej treści :

Opinia w sprawie zgodności z prawem UE rozwiązania przewidzianego w projekcie ustawy o komercjalizacji p.p.u.p. „Poczta Polska” dotyczącego pełnienia przez ministra właściwego ds. łączności funkcji właścicielskich w spółce powstałej w wyniku komercjalizacji.

Zgodnie z decyzją podjętą na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 11 kwietnia 2006 r. w projekcie ustawy o komercjalizacji p.p.u.p. „Poczta Polska” zawarto zapis zgodnie z którym nadzór nad Spółką od momentu skomercjalizowania będzie sprawował minister właściwy do spraw Skarbu Państwa. Niemniej jednak w wyniku prowadzonych rozmów w Ministerstwie Infrastruktury w lutym 2007 r. w projekcie ustawy w art. 8 ust. 4 nadzór ten powierzono ministrowi właściwemu do spraw łączności.
W dniu 26 czerwca 2008 r. Sejm przyjął projekt ustawy o komercjalizacji p.p.u.p. „Poczta Polska”. Wprowadzone zostały między innymi zmiany w art. 8 ust. 4 w zakresie reprezentowania Skarbu Państwa w odniesieniu do powstającej w wyniku komercjalizacji spółki „Poczta Polska S.A” z ministra właściwego do spraw łączności na ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa.
Senat RP, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm ustawy o komercjalizacji p.p.u.p. „Poczta Polska” uchwałą z dnia 24 lipca 2008 r. wprowadził do tekstu ustawy zmianę polegającą na zastąpieniu w art. 8 ust. 4 wyrazów „Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa” wyrazami „Minister właściwy do spraw łączności”. Tym samym reprezentowanie Skarbu Państwa w relacji do spółki Poczta Polska S.A. powierzono ministrowi właściwemu do spraw łączności.
Argumentem przemawiającym za pozostawieniem nadzoru właścicielskiego w rękach ministra właściwego do spraw łączności może być wzmocnienie jego instrumentalnego oddziaływania na rynek pocztowy. Ponadto na Rządzie RP spoczywa obowiązek zapewnienia społeczeństwu dostępu do powszechnych usług pocztowych. Obowiązek ten został powierzony zgodnie z kompetencjami ministrowi właściwemu do spraw łączności, w wyniku czego minister zobowiązał Pocztę Polską jako operatora publicznego do jego realizacji. Ponieważ Spółka przejmie obowiązki operatora publicznego zobowiązanego do świadczenia powszechnych usług pocztowych na określonych przepisami warunkach, których realizację nadzoruje Prezes UKE, to jednak z uwagi na fakt, iż realizacja tego obowiązku uzależniona będzie również od sytuacji ekonomiczno-finansowej Spółki wskazane jest, aby nadzór na nią sprawował minister właściwy do spraw łączności reprezentując Skarb Państwa.
Racjonalny wydaje się być argument Senatu znajdujący się w uzasadnieniu do ww. uchwały, a stanowiący, iż szczególny charakter Spółki, wykonującej czynności związane z obowiązkiem świadczenia powszechnych usług pocztowych, jest argumentem przemawiającym za przyznaniem prawa do reprezentowania w niej Skarbu Państwa ministrowi właściwemu do spraw łączności jako organowi odpowiedzialnemu za zapewnienie obywatelom dostępu do takich usług.
Ponadto sprawowanie nadzoru właścicielskiego nad nowopowstałą spółką przez ministra właściwego do spraw łączności uzasadnione jest tym, że minister ten zna specyfikę działalności przedsiębiorstwa, jej słabe i mocne strony jako, że sprawuje nadzór na p.p.u.p. „Poczta Polska” od chwili jego powstania. Jest do dość istotny argument w przedmiotowej sprawie.
W nawiązaniu do opinii zgłoszonych do rządowego projektu ustawy o komercjalizacji p.p.u.p. „Poczta Polska” Ministerstwo Infrastruktury przedstawia następujące stanowisko w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej rozwiązania, dotyczącego pełnienia przez ministra właściwego ds. łączności funkcji właścicielskich w spółce powstałej w wyniku komercjalizacji p.p.u.p. „Poczta Polska”.
Zgodnie z art. 22 dyrektywy 97/67/WE w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty każde państwo członkowskie zobowiązane zostało do wyznaczenia dla sektora pocztowego odrębnego prawnie i niezależnego funkcjonalnie od operatorów pocztowych krajowego organu regulacyjnego. W Polsce funkcję powyższą pełni Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, który spełnia ww. wymogi dyrektywy 97/67/WE.
Nadzór nad Prezesem UKE sprawuje minister właściwy ds. łączności, który jednocześnie sprawuje aktualnie funkcję organu założycielskiego głównego operatora pocztowego działającego na polskim rynku, jakim jest „Poczta Polska”, a po komercjalizacji tego przedsiębiorstwa byłby organem właścicielskim w spółce.
Twierdzenie, iż powyższe rozwiązanie prawne narusza wymóg niezależności nie jest uzasadnione.
Natomiast zadania regulacyjne wynikające z przepisów ustawowych wykonuje Prezes UKE w drodze indywidualnych decyzji administracyjnych.
Minister właściwy ds. łączności mimo sprawowania funkcji nadzorczych w odniesieniu do Prezesa UKE, nie ma wpływu na wydawane przez niego decyzje.
W myśl art. 34 a ustawy o Radzie Ministrów, minister nie może wydawać kierownikom urzędów centralnych oraz kierownikom innych urzędów i jednostek organizacyjnych wiążących ich wytycznych i poleceń dotyczących rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej.
W odniesieniu do zarzutu, iż minister właściwy ds. łączności poprzez wydawanie aktów wykonawczych tworzy ramy prawne, które mogłyby faworyzować przedsiębiorstwo, w którym sprawuje on funkcje właścicielskie należy stwierdzić, iż w świetle dyrektywy 97/67/WE wydawanie rozporządzeń nie stanowi działalności regulacyjnej.
Ponadto akty prawne, zgodnie z obowiązującą procedurą, wydawane są po uprzednim przeprowadzeniu konsultacji środowiskowych z udziałem zainteresowanych przedsiębiorców oraz uzgodnień międzyresortowych, w których udział biorą oprócz członków Rządu również min. Urząd Komunikacji Elektronicznej i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Zarówno powyższe urzędy jak i przedsiębiorcy nigdy dotąd nie zgłaszali zastrzeżeń, iż przepisy któregokolwiek z rozporządzeń faworyzują wybranego operatora pocztowego. Gdyby minister właściwy ds. łączności chciał faworyzować przedsiębiorstwo „Poczta Polska” poprzez wydawanie korzystnych dla niego rozporządzeń, mógłby to robić mimo przeniesienia funkcji właścicielskich „Poczty Polskiej” na ministra właściwego ds. Skarbu Państwa. Minister właściwy ds. łączności i minister właściwy ds. Skarbu Państwa są członkami jednego organu kolegialnego jakim jest Rada Ministrów, która zgodnie z art. 146 ust. 4 pkt 4 Konstytucji RP chroni interesy Skarbu Państwa.
Wobec powyższego i ten argument przytoczony w opiniach Biura Analiz Sejmowych jest nieuprawniony.
Ponadto należy podkreślić, iż regulacja dotycząca sprawowania funkcji aktualnie organu założycielskiego i nadzorującego w p.p.u.p. „Poczta Polska przez ministra właściwego ds. łączności obowiązywała zarówno przez przystąpieniem RP do UE i od momentu przystąpienia do chwili obecnej i nie została zakwestionowana przez Komisję Europejską. KE nigdy nie podnosiła zarzutu niezgodności powyższego rozwiązania z art. 22 dyrektywy 97/67/WE ani tym bardziej nie wszczęła postępowania w trybie art. 226 TWE z zarzutem naruszenia prawa wspólnotowego. Należy mieć na uwadze, że zarówno ustawa Prawo pocztowe, jak i akty wykonawcze do tej ustawy zostały formalnie notyfikowane Komisji Europejskiej jako krajowe akty wdrażające dyrektywę 97/67/WE.
Natomiast Komisja Europejska wszczęła postępowanie w trybie art. 226 TWE przeciwko Francji, gdzie pomimo obowiązywania postanowień dyrektywy 97/67/WE, do 2005 r. nie istniał żaden niezależny organ regulacyjny dla sektora pocztowego. Funkcję tę pełnił minister właściwy ds. łączności, pełniący jednocześnie funkcje właścicielskie we francuskim operatorze pocztowym LA POSTE. W wyniku interwencji KE w 2005 r. utworzony został francuski organ regulacyjny ds. poczty poprzez rozszerzenie funkcji dotychczasowego francuskiego regulatora telekomunikacyjnego ART. W ten sposób powstał wspólny dla rynku telekomunikacyjnego i pocztowego organ regulacyjny ARCEP.
Mając na uwadze powyższe nie ma powodów przypuszczać, aby przedmiotowa regulacja dotycząca pełnienia przez ministra właściwego do spraw łączności funkcji organu właścicielskiego w spółce powstałej w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa była niezgodna z prawem wspólnotowym.